Η αυτοεξέταση του μαστού πρέπει να ξεκινά από την ηλικία των 20 ετών και να συνεχίζεται εφ’ όρου ζωής κάθε μήνα αμέσως μετά την περίοδο. Ιδανικές ημέρες είναι από την 7η έως τη 12η ημέρα του κύκλου γιατί τότε είναι κατά κανόνα οι μαστοί πιο μαλακοί και λιγότερο ευαίσθητοι.
Η μηνιαία αυτοεξέταση του μαστού πρέπει να συνδυάζεται με τη κλινική εξέταση των μαστών από ογκολόγο-γυναικολόγο, κάθε 2 με 3 χρόνια για γυναίκες κάτω των 30 ετών, με τη κλινική εξέταση των μαστών και υπερηχογράφημα κάθε χρόνο για τις γυναίκες 31 έως 39 ετών και με τη κλινική εξέταση και μαστογραφία μια φορά το χρόνο για τις γυναίκες άνω των 40 ετών. Η πρώτη μαστογραφία (μαστογραφία αναφόρας), πρέπει να γίνεται στα 35 έτη.
Οι γυναίκες που εξετάζουν τακτικά το στήθος τους, έχουν καλύτερη γνώση του φυσιολογικού τους μαστού και έχουν επομένως τη δυνατότητα να ανακαλύψουν έγκαιρα οποιαδήποτε σημεία μπορεί να υποδηλώνουν την εμφάνιση καρκίνου.
Σημεία που δεν πρέπει να αγνοήσετε
Προσέξτε για οποιαδήποτε αλλαγή στο στήθος σας ή στη περιοχή της μασχάλης. Εάν παρατηρήσετε οποιοδήποτε από τα
ακόλουθα, επικοινωνήστε με έναν ογκολόγο
- εξογκώματα, σκληρίες. οζίδια ή πάχυνση στο εσωτερικό του μαστού ή τη περιοχή της μασχάλης
- οίδημα, θερμότητα, ερυθρότητα ή αλλαγή του χρώματος του στήθους σας
- μεταβολή στο μέγεθος ή το σχήμα του στήθους σας
- πτύχωση ή ζάρωμα του δέρματος
- φαγούρα, εξάνθημα ή πληγή στη θηλή
- έλξη προς τα έσω της θηλής ή σε άλλα μέρη του μαστού
- ξαφνική εμφάνιση εκκρίματος της θηλής
- εμφάνιση νέου πόνου σε κάποιο σημείο του μαστού που δεν υποχωρεί
Είναι πιθανό να παρατηρήσετε αλλαγές όπως στο σχήμα του μαστού ή την παρουσία ογκιδίων που θα μπορούσαν να είναι τα πρώτα σημάδια καρκίνου. Αν δείτε ή αισθανθείτε οποιαδήποτε αλλαγή στο στήθος σας, επισκεφθείτε άμεσα έναν ογκολόγο,γυναικολόγο, για μια κλινική εξέταση (ψηλάφηση μαστού).
ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΤΕ ΟΤΙ ΤΟ 90% ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΑΓΩΝ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΝΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΜΑΣΤΟΥΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ.
Η αυτοεξέταση του μαστού δίνει τη δυνατότητα στις γυναίκες να συμμετέχουν ενεργά στη προσπάθεια έγκαιρης διάγνωσης.
Για να κάνετε μια αυτοεξέταση μαστού, χρησιμοποιήστε μια μεθοδική προσέγγιση, η οποία εξασφαλίζει ότι θα καλύψετε ολόκληρο το στήθος σας. Για παράδειγμα, χωρίστε το στήθος σας σε νοητά τμήματα, ασχοληθείτε με το καθένα ξεχωριστά και έπειτα με τη θηλή.
Βήμα 1: Αρχίστε κοιτάζοντας το στήθος σας στον καθρέφτη με τους ώμους σας σε ίσια θέση και τα χέρια σας στους γοφούς.
Εδώ πρέπει να ψάξετε για:
- Κάτι ασυνήθιστο στο μέγεθος, το σχήμα και το χρώμα
- Εάν το στήθος σας έχει ομαλό περίγραμμα και σχήμα χωρίς καμία παραμόρφωση ή κάποιο πρήξιμο
Αν δείτε κάποια από τις ακόλουθες αλλαγές, πρέπει να την επισημάνετε στον ογκολόγο σας:
- Πτύχωση, διόγκωση ή εξόγκωμα στο δέρμα
- Μια θηλή που έχει αλλάξει θέση ή μια ανεστραμμένη θηλή (που έλκετε προς τα έσω αντί να προεξέχει)
- Ερυθρότητα, εξάνθημα, ή πρήξιμο
Βήμα 2: Τώρα, σηκώστε τα χέρια σας και αναζητήστε τις ίδιες αλλαγές.
Βήμα 3: Ενώ είστε στο καθρέφτη, ελέγξτε για την ύπαρξη εκκρίματος (υγρού) που να βγαίνει από τη μία ή και τις δύο θηλές (αυτό θα μπορούσε να είναι υδαρές, γαλακτώδες, κίτρινο ή αιματηρό υγρό).
Αφού ελέγξετε τη πιθανή ύπαρξη εκκρίματος στο καθρέφτη, πιέστε ελαφρά τις θηλές και το τμήμα του μαστού ακριβώς κάτω από τη θηλή.
Αυτοεξέταση Μαστού – Βήματα 2 και 3
Βήμα 4: Στη συνέχεια ψηλαφήστε τους μαστούς σας, ενώ βρίσκεστε ξαπλωμένη, χρησιμοποιώντας το δεξί σας χέρι για τον αριστερό μαστό και μετά το αριστερό σας χέρι για το δεξιό μαστό. Χρησιμοποιήστε μια σταθερή, ομαλή πίεση και επαφή με τις άκρες των δακτύλων σας, κρατώντας τα οριζόντια και ενωμένα.
Ελέγξτε ολόκληρο στήθος από πάνω έως κάτω, και από τη μία πλευρά έως την άλλη (από την κλείδα σας έως το κατώτερο μέρος του μαστού και από τη μασχάλη σας έως το στέρνο σας).
Ακολουθήστε ένα σχέδιο για να βεβαιωθείτε ότι θα καλύψετε ολόκληρο το μαστό. Μπορείτε να αρχίσετε με τη θηλή ψηλαφώντας την και πιέζοντας την ελαφρά έτσι ώστε να ελέγξετε για πιθανή παρουσία κάποιου ογκιδίου ακριβώς από κάτω από αυτή ή για πιθανή παρουσία εκκρίματος και κινηθείτε προς τη περιφέρεια έως ότου καλύψετε ολόκληρο το στήθος.
Μπορείτε επίσης να μετακινείτε τα δάχτυλά σας πάνω-κάτω κάθετα, σε παράλληλες σειρές.
Το σχέδιο που θα ακολουθήσετε ώστε να καλύψετε ολόκληρο το μαστό και οι κινήσεις του χεριού σας θα είναι αυτές που σας βολεύουν και σας βοηθούν να είστε πιο αποτελεσματική. Στο παρακάτω σχήμα φαίνονται ορισμένες κινήσεις που μπορείτε να κάνετε :
Πρέπει να ψηλαφάτε ολόκληρο το μαστό μέχρι και τη μασχάλη.
Σιγουρευτείτε ότι αισθάνεστε όλο τον ιστό του μαστού από την επιφάνεια έως το θωρακικό τοίχωμα (τα πλευρά σας): για το δέρμα και τους ιστούς κάτω ακριβώς από αυτό χρησιμοποιήστε μια πιο ελαφρά πίεση (A), ενώ πιέστε λίγο εντονότερα για τους ιστούς που βρίσκονται σε μεγαλύτερο βάθος (B) φτάνοντας σταδιακά στο βαθύτερο τμήμα του μαστού σας όπου θα πρέπει να είστε σε θέση να αισθανθείτε το θώρακα σας (C).
Βήμα 5: Τέλος, ψηλαφήστε με τον ίδιο τρόπο το στήθος σας ενώ στέκεστε όρθια ή είστε καθιστή. Καλύψτε ολόκληρο το στήθος σας, χρησιμοποιώντας τις ίδιες κινήσεις χεριών που περιγράφονται στο Βήμα 4.
Οι περισσότερες γυναίκες διαπιστώνουν ότι ο ευκολότερος τρόπος για να ψηλαφήσουν το στήθος τους είναι όταν το δέρμα τους είναι υγρό και ολισθηρό, έτσι προτιμούν να το κάνουν κατά τη διάρκεια του ντους ή κατά τη διάρκεια της περιποίησης του δέρματος με κάποια ενυδατική κρέμα.